BOĞAZİÇİLİ ÖĞRETİM ÜYESİNİN ARAŞTIRMASINDA BOTOKS TEDAVİSİNDE SORU İŞARETİ ORTAYA ÇIKTI

BOĞAZİÇİLİ ÖĞRETİM ÜYESİNİN ARAŞTIRMASINDA

BOTOKS TEDAVİSİNDE SORU İŞARETİ ORTAYA ÇIKTI

Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği’nde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Can A. Yücesoy, kas mekaniğine yenilikçi bakış açıları geliştiren çalışmaları kapsamında serebral palsi hastalarına uygulanan Botoks tedavilerinde optimal çözümleri araştırıyor. Yücesoy, “Serebral Palsili çocukların Botoks tedavisi tamamlandıktan sonra da eklemlerini hareket ettirmekte zorlandığını gözlemliyoruz. Bu da dikkate değer bir probleme işaret ediyor’’ dedi.

Yücesoy, matematiksel modellemeye ek olarak çeşitli deneysel yöntemler yoluyla kas hastalıklarının sebeplerinin anlaşılmasına ve tedavisine yönelik yenilikçi bir bakış açısı geliştirerek uygulanan tedavileri optimize etmek üzere TÜBİTAK destekli bir çalışma yürütüyor.

Prof. Dr. Yücesoy kas mekaniğine yenilikçi bakış açıları geliştiren çalışmaları kapsamında serebral palsi hastalarına uygulanan Botoks tedavilerinde optimal çözümleri araştırıyor. Botoksun kozmetik başta olmak üzere pek çok alanda kullanıldığına dikkat çeken Yücesoy, ‘’Botoks kası kısmen paralize eder, sinirlerin kası uyarmasını engeller. Botoksun serebral palside de özel bir kullanımı var. Kasta ortaya çıkan kısmi paralizazyon, eklemdeki probleme yol açan refleksi oluşturan reseptörlerin önemli bir kısmı devreden çıkartıyor. Buna spastisite yönetimi deniyor ve hastanın daha rahat hareket etmesi sağlanıyor. Ancak, etki nörolojik anlamda olumlu olsa da hareketi hala kaslar sağlıyor ve çalışmalarımız Botoks ile onların değişime uğradığı gösteriyor. Serebral Palsili çocukların Botoks tedavisi tamamlandıktan sonra da eklemlerini hareket ettirmekte zorlandığını gözlemliyoruz. Bu da dikkate değer bir probleme işaret ediyor’’ diyor.

Yücesoy, TÜBİTAK tarafından da desteklenen bu araştırmanın Botoks uygulamaları boyutuna dair şunları ekliyor: ‘’Bu tedavi serebral palsi hastalarında nörolojik soruna faydalı oluyor. Ancak, çalışmalarımız botoksun kasların yapısına ve fonksiyonu açısından tedaviden beklenenle uyumsuz etkileri olduğuna işaret ediyor. Botoks genelde iki yıl boyunca periyodik olarak kullanılıyor ve sonrasında bırakılıyor. Doğal olarak nörolojik soruna olumlu etkisi de ortadan kayboluyor. Deneylerden elde ettiğimiz bulgular, hareketin hala motoru olan kasın bu süre sonunda değişeceğine işaret ediyor. Botoks tedavi sürecini simüle ettiğimiz bir modelleme çalışmamız ise serebral palsi hastalarının eklemlerinde görünen patolojik fonksiyonların gerilemeyeceğini hatta belirginleşecek bir duruma gelebileceğini öneriyor. Hastaların bu sürecin sonunda büyük oranda ortopedik cerrahiye alınıyor olması da bu düşüncemizi destekliyor. Bulgularımız buna kas dokusunun daha önce bilinmeyen bir biçimde adaptasyon geçirmesinin yol açtığına işaret ediyor’’

Yücesoy bu çalışmaları olgunlaştırıp Botoksun yol açtığı olumsuz adaptasyonların mekanizmasını belirlemeyi ve sonrasında bunu giderecek yollar bulmayı hedeflediklerini sözlerine ekliyor. “Geliştirdiğimiz yenilikçi bakış açılarından hareketle bu adaptasyona ilacın kendisinin değil, kısmı paralizasyonun yarattığı değişen mekanik durumun yol açtığını düşünüyoruz”.

Halen bu araştırmalar kapsamında hayatında hiçbir zaman Botoks tedavisi almamış, ameliyata girecek bir hasta ile Botoks tedavisi görmüş bir hasta arasında ne gibi farklılıklar olduğunu konu alan bir çalışmaya hazırlandıklarını da belirten Yücesoy, 5-8 Temmuz 2016’da ABD- Chicago’da düzenlenen 21. Uluslararası Elektrofizyoloji ve Kinesiyoloji Kongresi’nde alanın eksperlerini bir araya getiren bir sempozyum organize etti. Yürütmekte oldukları çalışmaları bu kongrede de uluslararası bilim dünyasına sundu.

Lisansını Makine Mühendisliği alanında tamamlayan Yücesoy, 2008’de Türkiye Bilimler Akademisi tarafından Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü’ne layık bulunmuş, 2009 yılında ise Boğaziçi Üniversitesi Vakfı’nın verdiği Üstün Başarı Ödülü’nü almıştı. Yücesoy’un ekibinin serebral palsi hastalarının geçirdiği ortopedik ameliyat sırasında uyguladığı özel bir kas mekaniği ölçüm tekniği bulunuyor. Bu alandaki çalışmaları yurtdışındaki akademik yayınlar arasında özeli bir karşılık buluyor.